Samanpazar’ından kaleye çıkarken yolun solunda bulunan cami, dikdörtgen planlı, ahşap minberi ve direkleri ile önem kazanan bir yapıdır. Son cemaat yeri yoktur. Minaresi kuzeybatı köşededir. Cami kuzeye doğru yükselen bir araziye yapılmıştır. Dıştan sade bir görünüme sahiptir.
Caminin duvarları, altta iri moloz taş, gerisi kerpiç örgüdür. Yakın zamanlarda yapılan onarımlarda duvarları tuğla örgü ile kuvvetlendirilmiştir. Çatısı alaturka kiremitlidir.
Kuzey cephesi yamaca yaslandığından mahfel kapısından başka bir açıklık yoktur. Kesme taş kaideli minare kuzeybatı köşededir. Minarenin gövdesi ve petek kısmı tuğladır.
Caminin ana kapısı doğu cephenin ortasındadır .Bu cephede, altta kapının sağında bir, solunda iki pencere ve üstte üç pencere vardır. Güney cephede üç alt üç üst pencere bulunmaktadır. Batı cephede iki alt, dört üst pencere ile üçüncü bir kapı yer almaktadır.
Boyuna dikdörtgen planlı caminin ahşap tavanı üç sıra halinde dizilen dörder adet ahşap direkle taşınmaktadır.
Doğuda kapının açıldığı dar bir sahından sonra mihrabın olduğu geniş bir sahın ve batı tarafta daha dar iki sahın uzanır. Toplam oniki adet ahşap sütun üzerine mihraba dikey olarak, üç sıra halinde uzatılmış iri hatıllar sütunlara devşirme başlıklar ve ucu profilli yastıklarla oturmaktadır. Hatıllar ve duvarlara enine uzatılan ucu profilli konsollar üzerine enine konan kirişlere tavan tahtaları çakılmıştır .Ortadaki geniş sahnın tavanı iki sıra konsolla diğerlerine göre daha yüksekçedir.
Caminin kuzeyindeki geniş ahşap mahfel üstten, ikinci sıradaki direklere kadar uzanmaktadır. Mahfelin altı üst kısmın yarısı kadar genişlikte, ahşap kafeslerle harimden bölünmüştür. Mahfel direklerinde altta ve üstte profilli yastıklar vardır.
Bugün İstanbul Türk İnşaat ve Sanat Eserleri Müzesinde bulunan caminin ahşap pencere kanatları Selçuklu ağaç işçiliği geleneğinde oyma tekniğiyle yapılmıştır. Mevcut dört çift pencere kanatlarından bir kısmı kündekâri tekniğindedir. Bazılarında yazı panoları vardır. Geometrik geçmeler, palmet ve kıvrık dal motifleri işlenmiştir.
Caminin ahşap minberinin yan aynalıklarında motifler taklid kündekari tekniği ile birleştirilmiştir. Oniki kollu bir yıldız merkez olmak üzere çıtalarla meydana getirilen çokgen ve yıldızlardan oluşan geometrik alanlar oyma tekniği ile yapılmış çeşitli rumi motifleri işlenmiş parçalarla doldurulmuştur. Minberin köşk kısmının altında da aynı teknikte çokgenlerden oluşan bir süsleme mevcuttur. Korkuluk ve diğer kısımların kenarlarında rumi motifleri işlenmiş çerçeveler dolaşmaktadır. Parmaklıklar geometrik şekillerle doldurulmuştur. En altta dilimli kemerli kaide vardır .Minberin yan taraflarında bazı parçalar noksandır.
Alçı mihrap beş kenarlı bir nişe sahiptir. Nişin içi minberde görülen yıldız ve çokgenlerden müteşekkil bir süsleme ile doldurulmuştur. Üstü bir sıra yazı kuşağından sonra mukarnaslı kavsara ile sona ermektedir. Köşelerdeki sütuncelerin zar başlıkları rozet süslemelidir. Mihrabı kuşatan üç sıra silmeden dıştaki ince rumilerle süslü bir yazı kuşağıdır. Ortada mukarnaslı bir silme ve içte geometrik geçmeli bir silme vardır. Kavsaranın iki yanındaki boşluk yıldızlardan oluşan bir süsleme ile doldurulmuştur. Üstte mukarnaslı bir çerçeve içindeki pano, yazı ile değerlendirilmiştir. En üstte palmet sırası vardır.
Caminin Arapça yenilenme kitabesi minber kapısının üstüne işlenmiştir. Minberde ayrıca usta kitabesi vardır.
İki bölüm halindeki Arapça kitabe:
Sol korkuluktaki usta kitabesinin Türkçe’si :
“Bu mübarek cami sultanların yücesi, Arap ve Acem sultanlarının efendisi, gâzi ve mücahidlerin yardımcısı, kâfir ve müşrikleri kahreden sultan Murad Han oğlu Bayezid Han oğlu Mehmed Hanın -Allah devletini ve memleketini ebedi kılsın-zamanında 816 yılında yenilenmiştir.
Hayrat sahibi Nizameddin Zehrab oğlu Hacı Mecdü'ddin İsa oğlu Mehmed Bey oğlu Hacı Elvanın Allah hasenatını kabul etsin.”
Kitabeye göre cami 816 H./1413 M. yılında Hacı Elvan tarafından yenilenmiş ve içine Harputlu Mehmed bin Beyazid'in yaptığı ceviz minber konmuştur.
Camiyi ilk yaptıran Ahi Elvan 784 H. / 1386 M. de vefat etmiştir. Buna göre cami XIII. yüzyılın 2. yarısına tarihlenebilir. Cami 1952 -1956, 1962, 1985 yıllarında onarılmıştır.
